Trzeciego maja obchodzimy 230 rocznicę uchwalenia konstytucji. Konstytucja 3 maja 1791 r. była pierwszą w Europie, a drugą na świecie (po amerykańskiej) ustawą rządową. Regulowała prawa i obowiązki mieszkańców oraz zasady organizacji władzy w państwie. Autorzy konstytucji: król Stanisław August Poniatowski, Hogo Kołłątaj, Ignacy Potocki liczyli, że dzięki tej ustawie uda się zreformować państwo i uchronić Rzeczpospolitą przed upadkiem. Jakie zatem były zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja?

Na mocy Konstytucji 3 maja wprowadzono trójpodział władzy na: ustawodawczą (sejm), wykonawczą (król i Straż Praw) oraz sądowniczą (niezawisłe sądy). Poza tym zniesiono liberum veto oraz wolną elekcję. Zmiany dotyczyły także szlachty gołoty, mieszczan oraz chłopów. Szlachcie gołocie ograniczono prawa polityczne, mieszczanom z miast królewskich zwiększono prawa, a chłopi mieli zostać objęci ochroną prawną.

Choć Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju.

W okresie zaborów Polski celebrowanie rocznic Konstytucji 3 maja było zakazane przez wszystkich zaborców. Po odzyskaniu niepodległości w 1918, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946. Od tego czasu władze komunistyczne zaprzestały i zabroniły publicznego świętowania, a próby manifestowania były często tłumione przez milicję. Święto to zostało oficjalne zniesione ustawą z 18 stycznia 1951 o dniach wolnych od pracy. Święto Narodowe Trzeciego Maja przywrócono ustawą z 6 kwietnia 1990, weszła w życie 28 kwietnia 1990.

W maju obchodzimy też jedno z najmłodszych świąt państwowych - 2 maja w Polsce jest obchodzony Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Święto to zostało ustanowione uchwałą Sejmu w 2004 roku, by propagować wiedzę o polskiej tożsamości oraz symbolach narodowych. Tego samego dnia obchodzony jest Dzień Polonii i Polaków za Granicą. Polska flaga składa się z dwóch równych, poziomych pasów – białego i czerwonego. Pierwszy symbolizuje czystość i niepokalanie, drugi – odwagę i waleczność. Oficjalnie została uznana za symbol narodowy w 1919 roku, po latach zaborów, w rok po uzyskaniu przez Polskę niepodległości. Same barwy – biel i czerwień – już wcześniej były uznawane za narodowe.

2021-04-30

Galeria zdjęć: